dr hab. Maciej Chotkowski opowiada o tym, co czeka studenta I roku na Wydziale Chemii UW, czym są laboratoria i jak się do nich przygotować oraz gdzie szukać wsparcia.
Co czeka studenta, który zaczyna studia na Wydziale Chemii?
Studia na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego wyróżniają się m.in. dużą liczbą zajęć laboratoryjnych, które odbywają nasi studenci. Każdy, kto lubi eksperymentować, znajdzie coś dla siebie. Zależy nam na tym, aby nasi absolwenci posiadali wiedzę teoretyczną z chemii, ale także praktyczne umiejętności obsługi nowoczesnej aparatury pomiarowej, z którą zetkną się podczas swojej pracy zawodowej.
Na pierwszym roku mamy więc wykłady, ćwiczenia i laboratoria (pracownie), podczas których omawia się reakcje charakterystyczne kationów, anionów czy syntezuje się związki organiczne służące do produkcji chociażby leków. W pracy chemika potrzebna jest też wiedza z zakresu matematyki i fizyki. Dlatego też podczas pierwszego roku prowadzone są wykłady i ćwiczenia (a w przypadku fizyki także laboratoria) z tych dziedzin.
Wspomniał Pan, że ważną częścią studiów są zajęcia laboratoryjne. Jak w praktyce wyglądają takie zajęcia?
Każda pracownia studencka na naszym Wydziale ma swoją specyfikę. Jak to wygląda w praktyce? Trudno opisać w kilku zdaniach. Ważne jest to, że przed każdą pracownią wszyscy studenci spotykają się z jej koordynatorem. Podczas takiego spotkania omawiane są obowiązujące zasady, formy zaliczenia oraz wykonywane eksperymenty. Studenci mają możliwość zadawani pytań dotyczących całej pracowni.
Jak wyglądają pracownie? Na przykład na pracowni z chemii, która dotyczy analizy kationów i anionów wykorzystywanych chociażby podczas określania jakości wody pitnej, studenci otrzymują próbki do analizy. Ich zadaniem jest określenie, jakie pierwiastki znajdują się w analizowanym materiale. Z kolei na pracowni chemii organicznej mają do przeprowadzenia syntezę związku organicznego, który często jest wykorzystywany w przemyśle do produkcji leków. Nawet chemia teoretyczna posiada swoje laboratorium podczas którego studenci wykonują obliczenia dla atomów czy cząsteczek. W zależności od specyfiki pracowni studenci pracują samodzielnie lub w niewielkich grupach. Warto tutaj podkreślić, że kładziony jest nacisk na zindywidualizowane podejście do studenta, w tym do studenta z różnego rodzaju trudnościami.
Na zajęciach laboratoryjnych pracuje się czasami z substancjami niebezpiecznymi. O czym warto pamiętać, żeby nie narazić siebie lub innych na niebezpieczeństwo?
Chemia jest nauką eksperymentalną. Na laboratoriach studenci będą mieli kontakt z substancjami niebezpiecznymi, z którymi spotkają się w swojej pracy zawodowej. Bezpieczeństwo jest najważniejsze. Uczestnicy zajęć pracują w rękawiczkach, fartuchach, okularach ochronnych pod stałym nadzorem asystentów.
Najważniejsze to zachowanie zdrowego rozsądku oraz spokoju podczas wykonywania eksperymentów. Jeśli czegoś nie wiesz lub nie jesteś pewien co powinieneś zrobić, zapytaj asystenta. W każdej sali laboratoryjnej znajdują się karty charakterystyk substancji, które są wykonywane podczas eksperymentów. Studenci mają obowiązek zapoznania się z nimi przed rozpoczęciem danych zajęć. W pracowni zawsze jest obecny asystent, który dba o prawidłowy przebieg ćwiczenia i odpowiada na pytania studentów.
Jakie rady miałby Pan dla studentów zaczynających studia na Wydziale Chemii?
Myślę, że najważniejsze jest pozytywne nastawienie i chęć zdobywania wiedzy. Powtórzę jeszcze raz: Kiedy czegoś nie wiesz lub nie jesteś pewien, pytaj!
Czasami pojawiają się trudności wynikające z tego, że student jest nadwrażliwy na jakieś zapachy lub dźwięki. Ważne jest to, aby powiadomić o tym koordynatora danej pracowni. Czasami student ma otrzymać np. preparat, do którego syntezy musi zostać użyty związek, na który ów student jest nadwrażliwy. Można byłoby uniknąć takiej sytuacji informując koordynatora pracowni o rodzaju nadwrażliwości. To bardzo ważne!
W Wydziale Chemii powołany jest Pełnomocnik Dziekana ds. Osób Niepełnosprawnych, który służy wsparciem. Dodatkowo, od wielu lat każdy rocznik studentów ma opiekuna, który służy pomocą. Nie wahajcie się z nimi kontaktować i zgłaszać swoje uwagi oraz prośby.
Na zakończenie chciałbym podkreślić, że nasz Wydział ukończyło wielu studentów z niepełnosprawnością, którzy z naszego punktu widzenia nimi nie byli, bo po prostu otrzymali wsparcie, którego potrzebowali.
O rozmówcy Maciej Chotkowski
dr hab. Maciej Chotkowski jest wykładowcą na Wydziale Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, adiunktem w Zakładzie Chemii Fizycznej i Radiochemii.